Posts Tagged 'Quote'

Hello Martian! – Symmetry in Physical Law

Matter - Antimatter

…Peki acaba karşımadde de madde gibi mi davranır? Bildiğimiz kadarıyla, evet. Simetri yasalarından biri de, karşımadde ile yaptığımız bir şeyin madde ile yapılan aynı şeyle aynı yolda davranacağı şeklindedir. Ancak, bunlar bir araya gelirlerse kıvılcımlar çıkararak birbirlerini yokederler.

Madde ve karşımaddenin aynı yasalara tabi oldukları düşünülmüştür. Ancak şimdi sağ ve sol simetrinin yanlış olabileceğini biliyoruz. Bu durumda ortaya önemli bir soru çıkıyor. Nötron parçalanmasını bir karşımadde için – bir karşınötron, bir karşıproton, bir karşıelektron (pozitron) ve bir nötrinoya ayrışır – ele alalım. Soru şudur: O da aynı şekilde mi davranacak, yani pozitron sol yönlü bir sarmalla mı ortaya çıkacak; yoksa öbür türlü mü davranacaktır? Bir kaç ay öncesine kadar ters yönde davranacağına; madde sola giderken karşımaddenin (pozitron) sağa doğru gideceğine inanıyorduk. Bu durumda Marslı‘ya neyin sağ, neyin sol olduğunu anlatma olanağımız yoktu; çünkü eğer kendisi karşımadde ile yapılmışsa, Marslı deneyi yaparken, onun elektronları pozitron olacağından, onlar da ters yönde dönecekleri için, kalbi ters tarafa koyacaktı. Marslı‘ya telefon edip ona bir insanın nasıl yapıldığını anlattığınızı varsayalım. O da dediklerinizi yapıyor ve başarılı oluyor. Daha sonra ona bizim bütün sosyal adetlerimizi açıklıyorsunuz. O da bize yeterince iyi bir uzay gemisinin nasıl yapılacağını açıklıyor. Sonunda onu görmeye gidiyorsunuz. Ona doğru yürüyüp, tokalaşmak için sağ elinizi uzatıyorsunuz. O da sağ elini uzatırsa tamam, her şey yolunda. Ama eğer sol elini uzatırsa, dikkat edinbirbirinizi yokedeceksiniz!

Richard Feynman – Fizik Yasalarında Simetri (Fizik Yasaları Üzerine, TÜBİTAK Yayınları)